Wat is trauma?

Trauma, wat is dat en herken ik het bij mijzelf?

De negatieve cirkel waarin je vastzit wordt vaak veroorzaakt door ingrijpende gebeurtenissen in je leven.  Het vermogen om je leven voluit te leven kan hierdoor geblokkeerd worden. Als het je leven gaat bepalen dan noemen we dit trauma. Bij ernstig ingrijpend trauma waarbij de klachten langer dan een maand duren en je last hebt van herbeleving heet het dat je dan lijdt aan een Post-Traumatisch-Stress-Syndroom, oftewel PTSS.


Trauma kan ontstaan in een situatie of bij een ervaring die je als overweldigend hebt ervaren. Het gaat hier over indringende gebeurtenissen, niet noodzakelijk over zogenaamde 'erge' gebeurtenissen. Een ogenschijnlijk klein en voor anderen onbeduidend voorval kan al diepe sporen in ons achterlaten, zeker op jonge leeftijd.

Het kan gaan over eenmalige of langdurige inbreuk; daar waar grenzen worden overschreden op je lichaam, psyche, geest of ziel. Door de inbreuk verhard je; naar jezelf en naar de buitenwereld. Deze verharding voelt als een pantser. Dit pantser is een noodzakelijk ongemak om je te beschermen en om te kunnen overleven.




In een overweldigende situatie ben je genoodzaakt om je gevoel af te sluiten. Al je zintuigen zijn er op gericht om zo goed en zo kwaad als dat gaat de situatie te overleven. Het is belangrijk om te beseffen dat dit een natuurlijke reactie is van onze hersenen. In een bedreigende situatie reageer je door te vechten, te vluchten of, bij overweldiging, door als een robot mee te gaan in het gebeuren (bevriezen). Je raakt in een lichamelijke toestand waarin je niet meer bij machte bent om te voelen en te handelen. 

Het lijkt alsof je op dat moment niet meer in je lijf aanwezig bent. Alsof je het gebeuren van buiten je lichaam gadeslaat. Er is weinig verbinding met je lijf en je gevoel. Je distantieert je als het ware van je lijf; je dissocieert. Dissociatie kan een vertrouwde vluchtweg worden uit het werkelijke leven en spannende situaties waarin je je onzeker voelt. Je hebt dan het gevoel 'er niet helemaal bij te zijn'. Je kunt je ook niet helemaal betrokken voelen bij het leven dat je leidt. 


Vaak is de oplossing van het brein om na het gebeuren de overweldigende ervaring te ontkrachten en te vergeten uit zelfbescherming. Zolang je er geen aandacht aan geeft is er geen probleem. Je drukt het uit alle macht weg uit je systeem. Dat kost enorm veel energie en put je uiteindelijk uit.  Ook kan het zich uiten in grote onzekerheid of paniekaanvallen en angst. Angst die je ineens overvalt; als je je aan het ontspannen bent, als je je kwetsbaar voelt, in je slaap in je dromen, als je je niet veilig voelt onder vreemden of als je je in nieuwe situaties bevindt. 


Als voorbeeld geef ik hier het verhaal van iemand die tijdens de oorlog naar Friesland moest om aan te sterken. Tijdens haar tocht over de afsluitdijk ontstaat een angstige situatie, waarbij alle kinderen heel snel geëvacueerd moeten worden uit de truck. Als volwassen vrouw ervaart zij bij iedere reis die zij onderneemt veel stress en heftige lichamelijke reacties. Het is een 'natuurlijke' reactie geworden, zonder besef dat het oude pijn is die iedere keer weer de kop opsteekt.


Zo val je in nieuwe (soortgelijke) situaties steeds terug in de (lichamelijke) reacties die je had op het moment waarop het trauma is ontstaan. Je koppelt automatisch een (lichamelijke) reactie aan een nieuwe situatie. Deze reactie overvalt je. 


Trauma kan zich uiten in extreme moeheid, slaapstoornissen, paniekaanvallen, prikkelbaarheid, concentratiestoornissen of andere lichamelijke klachten.

Herken jij jezelf in het bovenstaande?


Ik heb het hier over mannen en vrouwen van wie de grenzen zijn overschreden van wat ze aankunnen of kunnen verdragen. Over mannen en vrouwen bij wie het positieve zelfbeeld is omgeslagen naar een beleving van zichzelf waarin schaamte over en kwaadheid op zichzelf of de buitenwereld en het eigen onvermogen een grote rol speelt.



In deze therapie wordt je op een liefdevolle en doeltreffende manier begeleid. Je bouwt allereerst aan een krachtige, stevige en veilige basis in jezelf . Zo kan er ruimte en draagkracht ontstaan om je pijn, angst en verdriet te kunnen dragen. Je leert hoe je met je verwonding om kunt gaan. Hoe je zachter kunt worden naar jezelf en de wereld. Hoe je de onnodige ballast en je pantser kunt gaan verwerken, loslaten en veranderen zó dat je je kunt ontspannen en vrijer kan gaan ademhalen.